Bos (furv hir) / bod (ffurf hir)

	Cadarnhaol	Negyddol	Gofynnol	Ateb cadarnhaol	Ateb negyddol
My	Yth esov (vy) ...	Nyns esov (vy) ...	Esov (vy) ...?	Esov	Nag esov
Ty	Yth esos (ta) ...	Nyns esos (ta) ...	Esos (ty) ..?	Esos	Nag esos
Ev	Yma (ev) ...	Nyns usi ev ...	Usi ev ...?	Usi	Nag usi
Hi	Yma (hi) ...	Nyns usi hi ...	Usi hi ...?	Usi	Nag usi
Ni	Yth eson (ni) ...	Nyns eson (ni) ...	Eson (ni) ...?	Eson	Nag eson
Hwi	Yth esowgh (hwi) ...	Nyns esowgh (hwi) ...	Esowgh (hwi) ...?	Esowgh	Nag esowgh
I	Ymons (i) ...	Nyns esons (i) ...	Esons (i) ...?	Esons	Nag esons

Defnyddir y ffurf hir gydag ow (neu owth o'r blaen llafariaid) i wneud rhangymeriad y presennol (h.y. I am doing yn Saesneg, yn hytrach na I do). Mae ow yn achosi treiglad caled:

• Yth esov vy ow kwari - rwy'n chwarae (gwari -> kwari)
• Ymons i owth assaya - maen nhw'n trïo

Defnyddir yma i olygu "mae ('na)" hefyd, er enghraifft yma eglos y'n dre (mae 'na eglwys yn y dre).

• Nyns eus = does dim
• Nyns usi = dyw [x] dim

	Cadarnhaol	Negyddol	Gofynnol	Ateb cadarnhaol	Ateb negyddol
Amhenodol	Yma ...	Nyns eus ...	Eus ...?	Eus	Nag eus
Penodol	Yma'n ...	Nyns usi an ...	Usi an ...?	Usi	Nag usi

Enghreifftiau:

• Yma eglos y'n dre - mae 'na eglwys yn y dre
• Yma'n eglos y'n dre - mae'r eglwys yn y dre
• Nyns eus eglos y'n dre - does dim eglwys yn y dre
• Nyns usi an eglos y'n dre - dyw'r eglwys ddim yn y dre
• Eus eglos y'n dre? - oes eglwy yn y dre?
• Usi an eglos y'n dre - odi'r eglwys yn y dre?