Séimhiú agus urú / Treigladau
Dim treiglad | Séimhiú | Urú | Anadliad caled | Ychwanegiad T |
P | Ph / ph | bP / bp | ||
C | Ch / ch | gC / gc | ||
T | Th / th | dT / dt | ||
B | Bh / bh | mB / mb | ||
G | Gh / gh | nG / ng | ||
D | Dh / dh | nD / nd | ||
F | Fh / fh | bhF / bhf | ||
M | Mh / mh | |||
S | Sh / sh | tS / ts | ||
(Llafariaid) | nA / n-a | hA / ha | tA / t-a |
Beth sy'n achosi séimhiú
Mae an (y) yn treiglo enwau benywaidd unigol yn y cyflwr enwol.
Mae enwau benywaidd unigol yn treiglo'r ansoddeiriau sy'n dod ar eu hôl.
Mae rhai o ragenwau'n achosi séimhiú: mo (fy), do (dy), ac a (ei gwrywaidd).
Rhai o niferau: aon (un), dó (dau), trí (tri), ceathair (pedwar), cúig (pump), a sé (chwech).
Y geiryn galwedig a.
Rhai o arddodiaid: do (i), don (i'r), de (oddi ar/o), den (o'r), faoi (dan, am), mar (fel, oherwydd), ó (o), roimh (o flaen), trí (trwy), um (am), ar (ar).
Beth sy'n achosi urú
Mae rhai o ragenwau'n achosi urú: ár (ein), bhur (eich), ac a (eu).
Rhai o niferau: seacht (saith), ocht (wyth), naoi (naw), a deich (deg).
Rhai o arddodiaid: i (mewn/yn), sa (yn y), ar an (ar y), leis an (gyda'r), tríd an (trwy'r), faoin (am y/dan y), ón (o'r).
Beth sy'n achosi anadliad caled
A (ei benywaidd).
Beth sy'n achosi ychwanegiad T
Mae an (y) yn achosi enwau benywaidd unigol sy'n cychwyn gyda S yn y cyflwr enwol yn dod yn tS os odi'r S yn dod o'r blaen llafariaid, L, N, neu R.
Mae enwau gyrywaidd sy'n cychwyn gyda llafariaid yn y cyflwr enwol yn cael T ar ôl an.